สรรพคุณสมุนไพรพิกัดตรีผลา
สรรพคุณสมุนไพรพิกัดตรีผลา
ชื่อสมุนไพร : ตรีผลา (อ่านว่า ตี-ผะ-หลา)
ชื่อสามัญ (ชื่อภาษาอังกฤษ) : Triphala
ส่วนประกอบตรีผลา : สมอไทย สมอพิเภก และมะขามป้อม
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
สมอไทย : Terminaliachebula Retz.
สมอพิเภก : Terminalia belerica Roxb.
มะขามป้อม : Phyllanthus emblica Linn.
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
* สมอไทย เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง ใบกลม ดอกเป็นช่อเล็ก ๆ สีขาว ออกเหลือง ออกลูกเป็นพวง ขั้วลูกยาว ผลเป็นเหลี่ยมไม่เกิน หกเหลี่ยม มีสีเขียว รสฝาดขม หวาน
* สมอพิเภก เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ ใบกลมโตเท่าฝ่ามือ ปลายใบแหลม หนาแข็ง กิ่งยืด ย้อยลงมา ดอกสีเหลือง เป็นช่อเล็ก ๆ ลูกกลมโต ขนาดพุดทรา สีน้ำตาลเหลือบสีขาวนวล ผลมีน้ำฝาด มีสารกลุ่มไพโรกาลรอล และ แคทีคอล
* มะขามป้อม เป็นไม้ยืนต้นขนาดย่อมถึงขนาดกลาง ขึ้นตามป่าเบ็ญจพรรณ และป่าแดง ลำต้นเกลี้ยง ใบเล็กฝอย ดอกเล็ก ๆ เป็นช่อ ลูกกลมโตขนาดลูกหมาก มีเนื้อเป็นสามพู ผลมีรสเปรี้ยว ขม ฝาด หวาน
สรรพคุณตรีผลา
ตรีผลา ชื่อ ยาตำรับนี้อาจฟังไม่คุ้นหูสำหรับคนทั่วไป แต่ในแวดวงการแพทย์แผนไทย รวมไปถึงการแพทย์อายุรเวท อินเดีย ต่างรู้จักยาตำรับนี้ดี เพราะเป็นยาพื้นฐานที่รู้จักกันมาแต่โบราณกาล ความหมายของคำว่าตรีผลา คือ หมายถึงตรี แปลว่าสาม ผลา คือ ผลไม้ จึงหมายถึงผลไม้ 3 อย่าง ประกอบไปด้วย ลูกสมอไทย ลูกสมอพิเภก และ ลูกมะขามป้อมตรีผลามี สรรพคุณช่วยรักษาความสมดุลธาตุทั้ง 4 ของร่างกาย และเป็นยาที่ปลอดภัยไร้พิษข้างเคียงใดๆ ช่วยล้างพิษออกจากระบบต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะระบบทางเดินอาหาร ระบบเลือด ระบบน้ำเหลือง และใช้ได้กับคนทุกธาตุ ทุกเพศทุกวัย
ยาทั้ง 3 ตัวนี้ (ตรีผลา) จะทำหน้าที่ควบคุม และกำจัดพิษ และเสริมสรรพคุณซึ่งกัน และกัน การนำยาตำรับตรีผลามา ใช้ในรูปแบบของเครื่องดื่มอย่างที่กำลังส่งเสริมกันกว้างขวางในปัจจุบันจึง ปลอดภัยดี ช่วยให้เกิดการระบายของเสียที่อยู่ในระบบต่างๆ ของร่างกาย รวมถึงพวกสารพิษต่างๆ ที่ถูกกวาดล้างออกมาด้วย
ตัวยาทั้ง 3 (พิกัดตรีผลา) ควบ คุมพิษข้างเคียงของกัน และกัน เช่น รสเปรี้ยว ซึ่งมีฤทธิ์ระบายของลูกสมอพิเภก อาจทำให้เกิดอาการมวนท้อง จึงต้องใช้ลูกสมอไทย และลูกมะขามป้อม ซึ่งมีรสฝาด และขม ช่วยแก้ลมจุกเสียด และลดอาการมวนท้อง เป็นต้น ในขณะเดียวกัน ก็ช่วยเสริมฤทธิ์ระบายโดยไม่เป็นอันตราย เพราะยาตำรับนี้เป็นยาที่ควบคุมการถ่าย และการหยุดถ่ายโดยอัตโนมัติ ป้องกันมิให้ร่างกายอ่อนเพลีย ใช้ได้ทุกเพศทุกวัยตั้งแต่เด็กเล็กจนถึงคนเฒ่าชรา
ปัจจุบันนี้ตำรับยาตรีผลาเป็น ที่นิยมอย่างมากในประเทศสหรัฐอเมริกาในการรับประทานเพื่อล้างพิษ และลดน้ำหนัก เพราะตัวยาจะช่วยควบคุมน้ำหนักได้ดี และช่วยระบายไขมันออกมาพร้อมการขับถ่ายเป็นปกติ เพราะใช้ในรูปแบบตำรับไม่ใช้ตัวใดตัวหนึ่ง และตัวยายังทำหน้าที่รู้ถ่ายรู้ปิด คือ ทำหน้าที่ขับระบาย และยังทำหน้าที่หยุดถ่ายระบายอย่างรู้จังหวะเวลา
1. ตรีผลามีสารช่วยต่อต้านอนุมูลอิสระ ป้องกันความเสื่อมของเซลล์ต่างๆ ในร่างกาย
2. ตรีผลาช่วยทำให้สุขภาพแข็งแรง ป้องกันไม่ให้ร่างกายอ่อนเพลีย
3. ตรีผลาช่วยทำให้หลับสบาย หลับลึก และตื่นมาอย่างสดชื่นมีชีวิตชีวาไม่ง่วงนอน
4. ตรีผลาช่วยล้างสารพิษออกจากระบบต่างๆ ของร่างกาย
5. ตรีผลาช่วยแก้ระบบน้ำเหลืองเสีย
6. ตรีผลาช่วยล้างสารพิษในระบบเลือด
7. ตรีผลามีส่วนช่วยลดน้ำหนัก
8. ตรีผลาช่วยควบคุมน้ำหนักได้ดี
9. ตรีผลาช่วยระบายไขมัน และขับถ่ายไขมันออกมา
10. ช่วยให้การขับถ่ายดีขึ้น
11. ตรีผลาช่วยปรับธาตุ ปรับสมดุลในร่างกาย กระตุ้นการไหลเวียนของโลหิต
12. ตรีผลาช่วยบำรุงเส้นเสียง
13. ตรีผลาช่วยเสริมสร้างภูมิต้านทานโรคให้กับร่างกาย
14. ช่วยควบคุมความดันโลหิต ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน
15. ช่วยต่อต้านเนื้องอก ช่วยทำลายเซลล์มะเร็งเต้านม มะเร็งต่อมลูกหมาก มะเร็งปอด มะเร็งตับ
16. ตรีผลาช่วยป้องกันหวัด
17. ตรีผลารักษาริดสีดวง และช่วยบรรเทาอาการของโรคริดสีดวงทวาร
18. ช่วยชะลอความชรา
19. ตรีผลาช่วยปกป้องไต
20. ตรีผลาช่วยลดการเติบโตของเซลล์มะเร็ง
21. มีส่วนช่วยทำให้แผลสิวจุดด่างดำหาย และจางเร็งยิ่งขึ้น
22. ช่วยป้องกัน และรักษาโรคที่เกี่ยวกับระบบภูมิคุ้มกัน โรคหวัด และวัณโรค
23. ช่วยต่อต้านการอักเสบได้
24. ช่วยบรรเทาอาการของโรคเกาต์ ปวดตามข้อ
สมอไทย
สมอพิเภก
มะขามป้อม
ตำรับตรีผลาทำได้โดยใช้สมุนไพรทั้ง 3 ชนิดในอัตราส่วนดังนี้
1. สมอพิเภก 100 กรัม
2. สมอไทย 200 กรัม
3. มะขามป้อม 400 กรัม
จากนั้นนำสมุนไพรทั้ง 3 ชนิด ใส่หม้อผสมน้ำ 6 ลิตร ตั้งไฟต้มเดือด 30 นาที เติมน้ำตาลทราย 600 กรัมเกลือ 1 ช้อนชา หากเข้มข้นเกินไปให้เติมน้ำสุกเพิ่มได้ ปรุงรสชาติที่ชอบ กรองผ่านผ้ากรอง หรือกระชอน ใส่ภาชนะ สำหรับเตรียมดื่ม ดื่มได้ทั้งร้อน และเย็น แทนเครื่องดื่มทั่วไป เช้า กลางวัน เย็น ซึ่งหากดื่มมากก็ไม่พบอันตรายใดๆการใช้ตรีผลา สามารถใช้สัดส่วนไม่เท่ากันได้ เรียกว่ามหาพิกัดตรีผลา
ตำรับ 1 มหาพิกัดตรีผลา แก้กองปิตตะ (ร้อน) หรือช่วงอากาศร้อน ประกอบด้วย
1. ลูกสมอพิเภก (พัทธปิตตะ) หนัก 12 ส่วน
2. ลูกสมอไทย (หทัยวาตะ) หนัก 8 ส่วน
3. ลูกมะขามป้อม (ศอเสมหะ) หนัก 4 ส่วน
ตำรับ 2 มหาพิกัดตรีผลา แก้กองวาตะ (ฝน) หรือช่วงมีฝนตก ประกอบด้วย
1. ลูกสมอไทย หนัก 12 ส่วน
2. ลูกมะขามป้อม หนัก 8 ส่วน
3. ลูกสมอพิเภก หนัก 4
ตำรับ 3 มหาพิกัดตรีผลา แก้กองเสมหะ (หนาว) หรือช่วงอากาศเย็น ประกอบด้วย
1. ลูกมะขามป้อม หนัก 12 ส่วน
2. ลูกสมอพิเภก หนัก 8 ส่วน
3. ลูกสมอไทย หนัก 4 ส่วน
1. สำหรับสตรีในช่วงมีประจำเดือนควรงดการรับประทานตรีผลา เพราะอาจจะทำให้เลือดออกมามากกว่าปกติ
2. สำหรับผู้ที่เป็นโรคหัวใจไม่แนะนำให้รับประทาน
