ไมยราบ สรรพคุณเด็ด ใครว่าเป็นแค่วัชพืช
ไมยราบ สรรพคุณเด่นเรื่องใช้ทำยาที่ใครหลายคนมักเข้าใจผิดคิดว่าเป็นวัชพืชธรรมดา ทั้งที่ความจริงแล้วไมยราบก็ถือเป็นหนึ่งในสมุนไพรไทยที่มากด้วยคุณค่านะนับ ว่าเมืองไทยของเราโชคดีที่มีพืชสมุนไพรมากมายให้เราได้นำมาใช้เป็นยาบำรุง ร่างกาย เป็นผลิตภัณฑ์บำรุงความงาม หรือแม้แต่นำมาทำเป็นอาหาร โดยที่สมุนไพรบางชนิดก็จะให้ผลกับชายและหญิงต่างกันออกไป อย่างเช่นต้นไมยราบนี้ ที่ดูเหมือนจะดีต่อสุขภาพของผู้หญิงเรามากกว่าผู้ชายเสียอีก แต่สาเหตุจะเป็นเพราะอะไรนั้น ต้องลองมาอ่านจากข้อมูลของ ภญ.ดร.สุภาภรณ์ ปิติพร หัวหน้ากลุ่มงานเภสัชกรรม โรงพยาบาลเจ้าพระยาอภัยภูเบศร ที่ได้ให้คำอธิบายเอาไว้ในนิตยสาร Happy+ ดังนี้ค่ะไมยราบ มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Mimosa Pudica L. อยู่ในวงศ์ FABACEAE และมีชื่ออื่น ๆ ได้แก่ หญ้าต่อหยุบ หญ้ายุบยอบ กะหงับ ก้านของระงับ หงับพระพาย หญ้าจิยอบ และหญ้าปันยอด เป็นไม้ล้มลุก ใบประกอบเหมือนขนนก 2 ชั้น ดอกช่อกระจุกแน่น สีชมพู ออกที่ง่ามใบ ผลเป็นฝักแบน ขยายพันธุ์โดยการเพาะเมล็ดใน อดีต ไมยราบเป็นสมุนไพรประจำหม้อต้มยาของพระป่า ซึ่งท่านใช้แก้ปวดเมื่อย แก้ชัด ทำให้นอนหลับสบาย จึงเป็นที่รู้จักกันดีในหมู่หมอยาพื้นบ้าน แต่กลับไม่เป็นที่นิยมใช้ เพราะนอกจากจะทำให้หลับ สงบประสาทแล้ว สมรรถภาพทางเพศของผู้ชายก็พลอยหลับไปด้วย เพราะเหตุนี้ พ่อหมอชาวมุสลิม ซึ่งเรียกไมยราบว่า “กือแมงาโต๊ะ” จึงห้ามไม่ให้ผู้ชายกินยาตัวนี้ เพราะจะทำให้ผู้ชายจะมาตีปูโจ๊ะ (หมดความรู้สึกทางเพศ) เทียบได้กับการทำหมันซึ่งถือว่าบาปพ่อหมอไทใหญ่ก็พูดทำนองเดียวกันว่า กินหญ้าต่อหยุบแล้วจะทำให้ไม่อยากเข้าหาผู้หญิง แน่นอนว่าปุถุชนคงไม่ชอบ แต่สำหรับพระภิกษุ คงช่วยให้ท่านเจริญในธรรมได้ดี หมอยาพื้นบ้านทุกภาคนิยมนำไปไมยราบมาใช้รักษาแผล ทั้งแผลสด แผลเรื้อรัง แผลพุพอง ฝี หนอง ผดผื่นคัน เริม และงูสวัด ใช้ทั้งห้าต้มกินแก้ปวดหลัง ปวดเอว ปวดเมื่อย ปวดหัว ขับปัสสาวะ ขับนิ่ว แก้ไตพิการ แก้เบาหวาน ในตำรายาสมุนไพรไทยระบุว่า ไมยราบมีรสจืดเฝื่อน มีฤทธิ์ขับปัสสาวะ ขับระดูขาว แก้ไตพิการสำหรับผู้หญิงแล้ว ไมยราบมีสรรพคุณที่น่าสนใจ คือ การใช้ชำระล้างจุดซ่อนเร้นและทำให้กระชับขึ้น ซึ่งเป็นสรรพคุณที่พ่อหมอแม่หมอภาคใต้ และหมอยาไทใหญ่บอกตรงกัน นอกจากนี้ ยังมีการศึกษาวิจัยพบว่า ไมยราบเป็นสมุนไพรที่ช่วยฆ่าเชื้อโรคได้ดี ทั้งยังเป็นพืชในตระกูลถั่ว ซึ่งส่วนใหญ่มีสารไฟโตเอสโตรเจน หรือสารธรรมชาติที่มีคุณสมบัติคล้ายฮอร์โมนเพศหญิง จึงสอดคล้องกับการนำมาใช้ในสรรพคุณดังกล่าวปัจจุบัน ในประเทศอาเซียนบางประเทศ มีผลิตภัณฑ์ไมยราบแคปซูล ที่ขึ้นทะเบียนเป็นยาช่วยในการนอนหลับ สำหรับประเทศเราก็มีกลุ่มแม่บ้านที่นำไมยราบทั้งห้ามาทำเป็นชาไมยราบ เพื่อขับนิ่ว แก้วปวดเมื่อย ในตำรับยาบำรุงสุขภาพของหมอยาอีสาน นิยมใช้ไมยราบเป็นตัวยาหลัก ต้มรวมกับใบหม่อน เคยหอม คำฝอย และทองพันชั่ง ดื่มเป็นชาสมุนไพรเพื่อบำรุงสุขภาพและแก้ปวดหลังจาก การศึกษาวิจัยสมัยใหม่พบว่า ไมยราบมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย ต้านเชื้อรา แก้ปวด แก้อาการกล้ามเนื้อเกร็ง แก้ปวด แก้อักเสบ ทำให้แผลหายเร็ว ขับปัสสาวะ คลายเครียด ทำให้ง่วงนอน ซึ่งล้วนแต่เป็นการสนับสนุนการใช้ของคนโบราณทั้งสิ้น ดังนั้น ไมยราบจึงเป็นสมุนไพรอีกตัวหนึ่งที่มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นยาและ ผลิตภัณฑ์สุขภาพ เช่น ทิงเจอร์รักษาแผล แก้ผด ผื่นคัน ชาสมุนไพรคายเครียด น้ำยาชำระล้าง จุดซ่อนเร้น เป็นต้นตำรับยาไมยราบยาสำหรับชำระล้างจุดซ่อนเร้น
นำ ไมยราบทั้งห้า ล้างน้ำให้สะอาด แล้วนำมาหั่น ตากแดดให้แห้ง ใช้ประมาณ 5 กรัม ต้มน้ำประมาณ 100 ซีซี ลดไฟลง ต้มต่ออีกประมาณ 15 นาที จากนั้นกรองเอาน้ำไว้ใช้ล้างจุดซ่อนเร้น ช่วยให้กระชับและดับกลิ่นยาแก้ตกขาว
ใช้ไมยราบ และหญ้าหวาดหลุบ (หญ้าคมปาว) ทั้งสองอย่างนี้มาต้มรวมกันไว้ดื่ม และต้มอาบยาบำรุงสตรีหลังคลอด
นำรากสดของไมยราบ ประมาณ 3-5 ราก มาต้มน้ำดื่ม ครั้งละประมาณครึ่งแก้วน้ำชา ดื่มวันละ 2-3 ครั้งยาแก้เบาหวาน
นำไมยราบทั้งต้นมาสับ ตากแดด ผสมกับครอบฟันสี ต้มน้ำดื่มยาแก้นิ่ว ขับปัสสาวะ บวม
นำไมยราบทั้งห้า มาต้มดื่มยาบรรเทาอาการบวมจากพิษแมลงสัตว์กัดต่อย
นำใบไมยราบมาขยี้ แล้วแปะตรงที่มีอาการยาแก้ฝีหนองหรือตุ่ม
นำไมยราบทั้งห้าส่วน มาต้มน้ำดื่มและอาบ รากให้ทายาแก้ปวดเอว
ใช้เข้ากับจีผาแตก และเครือไมยราบ นำมาต้มดื่มข้อควรระวังไม่ควรรับประทานต่อเนื่องกันเป็นเวลานาน เพราะมีฤทธิ์ต่อสมองส่วนกลาง
ไม่ควรใช้ในสตรีที่มีครรภ์และหญิงให้นมบุตร
ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 12 ปี