บัวบก (Centella asiatica) เป็นสมุนไพรไทยที่รู้จักกันดีในหมู่คนรักสุขภาพ มีชื่อเสียงในด้านการบำรุงสมอง ช่วยลดความเครียด รวมถึงการสมานแผล และฟื้นฟูร่างกายจากภายใน นอกจากนี้ยังถูกใช้เป็นยาแผนโบราณในตำรายาไทยและอายุรเวทมายาวนานหลายร้อยปี
🧠 บำรุงสมองและความจำ
– บัวบกมีสารไตรเทอร์พีนอยด์ (Triterpenoids) ช่วยกระตุ้นการไหลเวียนโลหิตไปเลี้ยงสมอง ส่งผลดีต่อความจำและสมาธิ โดยเฉพาะในผู้สูงอายุ
😌 ลดความเครียดและวิตกกังวล
– สารสกัดจากบัวบกช่วยควบคุมระดับคอร์ติซอล (ฮอร์โมนความเครียด) ทำให้รู้สึกสงบและนอนหลับได้ดีขึ้น
🩹 สมานแผลภายใน–ภายนอก
– ช่วยเร่งกระบวนการสร้างคอลลาเจนในผิวหนัง จึงเหมาะสำหรับผู้มีแผลผ่าตัด แผลไฟไหม้ หรือแผลเป็น
🔥 ลดการอักเสบ
– มีฤทธิ์ต้านการอักเสบจากภายใน เช่น แผลในกระเพาะอาหาร โรคริดสีดวงทวาร
💉 ลดความดันโลหิตและบำรุงหลอดเลือด
– ช่วยให้หลอดเลือดแข็งแรง ลดโอกาสเกิดเส้นเลือดขอด และโรคหลอดเลือดในสมอง
น้ำบัวบกคั้นสด : ดื่มวันละ 1 แก้ว เพื่อบำรุงร่างกายและสมอง
แคปซูล/สารสกัด : ขนาดที่แนะนำ 300–500 มก./ครั้ง วันละ 2–3 ครั้ง
ใช้ภายนอก : สารสกัดใช้ในครีมเพื่อบำรุงผิว ลดเลือนรอยแผลเป็นและสิว
ไม่ควรดื่มน้ำบัวบกในปริมาณมากเกินวันละ 2 แก้ว อาจส่งผลต่อการทำงานของตับ
หญิงตั้งครรภ์หรือให้นมบุตรควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้
หลีกเลี่ยงในผู้ที่มีประวัติภูมิแพ้พืชตระกูลเดียวกัน เช่น ผักชีฝรั่ง
คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล. ฐานข้อมูลสมุนไพร: https://www.medplant.mahidol.ac.th
กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก. (2563). ตำรับยาสมุนไพรบัวบก
WHO Monographs on Selected Medicinal Plants, Volume 1. World Health Organization, 1999.
สถาบันการแพทย์แผนไทย. (2562). คุณค่าทางการแพทย์ของบัวบก
วารสารการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก ปีที่ 17 ฉบับที่ 4