อภัยภูเบศร | ปากแห้ง น้ำลายน้อย...ขิงช่วยได้

1 ปีที่ผ่านมา

โดย เจ้าของร้าน

อภัยภูเบศร | ปากแห้ง น้ำลายน้อย...ขิงช่วยได้

ภาวะปากแห้ง น้ำลายน้อย หรือ Xerostomia เป็นสภาวะที่ต่อมน้ำลายในปากไม่สามารถผลิตน้ำลายออกมาให้เพียงพอเพื่อให้ความชุ่มชื้นในปากได้อย่างปกติ จนเกิดอาการปากแห้ง คอแห้ง รู้สึกไม่สบายในปาก กลืนอาหารลำบาก ฟันผุ เกิดบาดแผลและติดเชื้อในช่องปากได้ง่าย โดยทั่วไปอาการปากแห้งที่พบในชีวิตประจำวัน สาเหตุมักเกิดจากภาวะขาดน้ำ หรือเป็นผลข้างเคียงจากการใช้ยาบางชนิดในผู้สูงอายุ เมื่ออายุมากขึ้นต่อมน้ำลายจะมีการเสื่อม และใช้ยาหลายชนิดในการรักษาโรคที่เป็นอยู่ นอกจากนั้น การรักษาด้วยการฉายรังสีบริเวณศีรษะและคอ รวมทั้ง ผู้ป่วยเบาหวานที่ร่างกายมีระดับน้ำตาลในเลือดสูง (ปัสสาวะบ่อยทำให้เกิดการสูญเสียน้ำ) ก็อาจเกิดภาวะปากแห้งได้

“ขิง” เป็นพืชสมุนไพรรสเผ็ดร้อนที่ประกอบไปด้วยสารอาหารต่างๆ และสรรพคุณที่มากมาย มีฤทธิ์แก้หวัดเย็น ขับเหงื่อ บำรุงกระเพาะ แก้อาการคลื่นไส้อาเจียน ลดระดับคอเลสเตอรอลที่สะสมในตับและหลอดเลือด ใช้เป็นส่วนประกอบของอาหารและยาสมุนไพร ส่วนใหญ่มีการนำเหง้าขิงมาแปรรูปทำเป็นเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ แก้กระหาย

ปี 2021 มีผู้ทำการศึกษาเปรียบเทียบระหว่างน้ำยาบ้วนปากขิง และน้ำยาบ้วนปากว่านหางจระเข้ ในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งมีภาวะปากแห้งหรือน้ำลายน้อย จำนวน 105 คน แบ่งออกเป็น 3 กลุ่มๆ ละ 35 คน ได้แก่ กลุ่มที่ได้รับน้ำยาบ้วนปากขิง กลุ่มที่ได้รับน้ำยาบ้วนปากว่านหางจระเข้ และกลุ่มควบคุมที่ได้รับน้ำเกลือ โดยให้อาสาสมัครใช้น้ำยาบ้วนปากครั้งละ 20 ซีซี กลั้วปากเป็นเวลา 1 นาที วันละ 3 ครั้ง ต่อเนื่องกัน 14 วัน ผลการศึกษาพบว่า น้ำยาบ้วนปากขิงสามารถลดความรุนแรง และภาวะปากแห้งหรือน้ำลายน้อยได้ เช่น อาการอยากดื่มน้ำเมื่อกลืนอาหาร ปากแห้งตอนตื่นนอนหรือระหว่างเดินทาง และแสบร้อนในปาก เป็นต้น เนื่องจากขิงไปกระตุ้นต่อมน้ำลาย ให้ผลิตและเพิ่มการหลั่งน้ำลาย

นอกจากนี้ ขิงยังมีส่วนช่วยป้องกันการสะสมของแบคทีเรียรอบฟันและเหงือก ทำให้ไบโอฟิล์ม (แบคทีเรียที่เกาะติดกับพื้นผิวฟันที่เป็นสาเหตุหลักของการสะสมคราบพลัด) หยุดการก่อตัว ช่วยบรรเทาอาการปวด บวม และการติดเชื้อที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดฟัน

🚫ข้อควรระวังสำหรับการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีส่วนประกอบของขิง

1. ควรระวังในการใช้ร่วมกับยาต้านการแข็งตัวของเลือด หรือยาต้านเกล็ดเลือด เพราะอาจทำให้เกิดเลือดออกผิดปกติ

2. ระวังการใช้ในผู้ป่วยโรดนิ่วในถุงน้ำดี หญิงตั้งครรภ์เพราะอาจทำให้เกิดการแท้งบุตร

3. ไม่ควรใช้ในเด็กอายุต่ำกว่า 6 ปี

🏷️ อภัยภูเบศรสาร ฉบับประจำเดือนพฤษภาคม 2566 คอลัมน์พืชใกล้ตัว ภก.ณัฐดนัย มุสิกวงศ์, นศ.ภ. ศิวภรณ์ ดิษแพร

ขิง, น้ำขิง, สมุนไพรขิง, ปากแห้ง, น้ำลายน้อย